Ojczysty – mój ulubiony! Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego
Corocznie od 2000 roku na całym świecie w dniu 21 lutego obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. Ustanowiony został przez UNESCO, a lutowa data ma upamiętniać krwawe wydarzenia z 1952 roku, gdy podczas manifestacji w Bangladeszu zginęło 5 studentów, którzy domagali się uznania języka bengalskiego jako urzędowego.
My, współcześnie żyjący Polacy, mamy to szczęście, że możemy swobodnie posługiwać się naszym językiem, ale już nasi pradziadowie w czasach zaborów takiego przywileju nie posiadali. Dlatego tak ważny jest szacunek do języka ojczystego, ale również do jego regionalnych odmian, czyli gwar.
Do łatwych nasz ojczysty nie należy; te wszystkie formy deklinacyjne i koniugacyjne, skrótowce, złożenia i wiele innych pułapek językowych przyprawiają wielu obcokrajowców o zawrót głowy, ale my radzimy sobie z tym dosyć dobrze. Chociaż czasem stajemy przed niemałym dylematem, bo wyjątkami od przyjętych norm jest nasz ulubiony naszpikowany jak wielkanocna babka rodzynkami.
Drodzy Uczniowie, jeżeli chcecie sprawdzić swoje umiejętności lingwistyczne, proponujemy Wam krótki test jednokrotnego wyboru. Aby nie pozostawiać Was w niepewności, na dole podajemy poprawne odpowiedzi (drobną czcionką, aby nie podglądać). Miłej zabawy i do dzieła!
TEST:
1. Brakuje dwóch:
a) protokołów,
b) protokółów,
c) protokołów lub protokółów (obie formy są poprawne).
2. Kupiliśmy:
a) półtora litra mleka,
b) półtorej litry mleka,
c) półtora lub półtorej (obie formy są poprawne).
3. Muszę pójść:
a) gdzieś indziej,
b) gdzie indziej,
c) gdzieś indziejś.
4. Świętowaliśmy:
a) 5-tą rocznicę,
b) 5. rocznicę,
c) 5 rocznicę.
5. W spektaklu występują trzy:
a) postaci,
b) postacie,
c) postaci lub postacie (obie formy są poprawne).
6. Jest pani Figiel, a nie ma pana:
a) Figiela,
b) Figla,
c) Figiel’a
7. Kupiłam garnek z dwoma:
a) uszami,
b) uchami,
c) uszyma.
8. Oni są:
a) dwadzieścia óśmi w kolejce,
b) dwadzieścia ośmi w kolejce,
c) dwudzieści óśmi w kolejce.
9. Posłanka pochodzi z:
a) Włoszczowy,
b) Włoszczowej,
c) Włoszczowy lub Włoszczowej (obie formy są poprawne).
10. Zjadłem kawałek:
a) tortu,
b) torta,
c) tortu lub torta (obie formy są poprawne).
Test został opracowany na podstawie: Hącia A., Ucha, fochy, tarapaty, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2019.
Poprawne odpowiedzi: 1c, 2a, 3b, 4b, 5c, 6b, 7b, 8c, 9a, 10a.